Aktuel istatistiki tahminlere göre Almanyada çoğunluğu Türkiye kökenli 5 Milyon civarında Müslüman yaşamaktadır. Yine aktul istatistiki verilere göre genel Almanya nüfusunun % 23´ü 65 yaşın üzerinde iken, Müslümanların dahil olduğu yabancı kökenli nüfusun % 10´u 65 yaşın üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu tahmini orantı Müslümalar içinde geçerli olduğu varsayımında Almanya´da 65 yaş üzeri 500 bin Müslümanın yaşadığı tahmin edilmektedir.
Almanyada 65 yaş üzeri genel nüfusun takriben %12´si bakım hizmeti görmekte ve yine genel nüfusun takriben % 3,5´i kurumsal tamgün yaşlı bakım hizmeti almaktadır. Bu orantıların Müslüman nüfus içinde geçerli olduğu varsayımında, Almanyada 60 bin bakım hizmeti görmekte ve takriben 17 bin Müslüman yaşlının ise kurumsal tamgün bakımevinde bakım hizmeti alması gerekmektedir.
YAŞLI MÜSLÜMAN NÜFUS ARTACAK
Yukarıda belirtildiği gibi genel nüfusun % 23´ü 65 yaş üzeri olduğu ve önümüzdeki yıllarda yabancı, dolayısıyla Müslüman nüfusun da artacağı ve aynen Alman toplumu kadar uzun yaşama yaşını yakalayacağı varsayıldığında, yabancılarda ( Müslümanlarda ki 65 yaş üzeri % 10 oranının zamanla Almanya genel nüfusundaki % 23 oranına yaklaşacağı bugünden tahmin edilebilir. Bu tesbitler önumüzdaki on yıllarda yabancı) Müslüman bakım ihtiyacı insan sayısının izafi olarak Almanlardan daha hızlı artacağını açıkca göstermektetir.
BAKIM ALAN YAŞLI SAYISI YETERSİZ
Almanyada takriben 17 bin civarında Müslüman yaşlının tamgün kurumsal yaşlı bakım ihtiyacı alacak durumda olmasına rağmen, tamgün kurumsal bakımevlerinde yaşlı bakım hizmeti alanların sayısı bu rakamın çok çok altında olduğu tahmin edilmektedir. Almanlar la mukayese edildiği zaman Müslümanların kıyaslanmıyacak kadar az bakımevlerinde bakım hizmeti almalarının sebepleri iyi analiz edilmeli onların ihtiyaç ve beklentilerini karşılayan tamgün kurumsal yaşlı bakım hizmetleri geliştirilmelidir.
Almanyada Müslüman, bilhassa Türk nüfusun yoğun olduğu Berlin, Frankfurt, Duisburg, Köln, Hambrg gibi büyük kentlerde, sosyal hizmet üreten ve veren taşıyıcı, önemli bir bölümü kiliselere bağlı Wohlfahrtsverband lara bağlı tamgün yaşlı bakımevlerinin bir bölümünde Müslümanların dini ve kültürel ihtiyaclarını dikkate alan yaşlı bakım hizmeti geliştirme çabaları vardır.
BAKIMA NEDEN İLGİ AZ ?
Ancak bu çabaların sonucu Müslümaların dini ve kültürel ihtiyaclarını dikkate alan tamgün yaşlı bakım hizmetleri 1960-1970´li yıllarda Almanyaya gelen birinci nesil bakım ihtiyacı olan Müslüman yabancı yaşlılar tarafından beklenen düzeyde kabul görmediği üzerinde durulması gereken bir gerçektir. Ancak bu gerçeğin detaylıca irdelenmesi çalışmanın çerçevesini aşacağından, yazının bundan sonraki bölümünde okurların bilgilenmesi için Almanya´daki mevcut Müslümaların dini ve kültürel ihtiyaclarını dikkate alan tamgün yaşlı bakım hizmetlerinin ortak özellikleri ve hangi durumlarda tamgün kurumsal yaşlı bakım hizmetinden yararlanılmasının önerildiği konusu üzerinde duracağım.
Almanya´da Müslümanlara yönelik kurumsal bakım hizmeti veren kurumların ortak özellikleri şöyle sıralanabilir:
Bakım hizmeti veren ve Betreuung denilen bakım dışı yaşlılarla vakit geçiren onları meşgul eden personel, bakım hizmeti alan yaşlılarla onların anadilinde yani kurumun imkanları çerçevesinde Müslüman yaşlılarla kendi anadillerinde konuşulur.
Yiyecek ve içecek konusunda sadece dini vecibelere değil, Müslüman yaşlıların ağız tadına da dikkat edilir.
Dini vecibelerini yerine getirmek isteyen Müslüman yaşlılalara destek verilir. Bu kurumlarda Müslüman yaşlı personel ve yaşlı yakınlarının ibadetlerini yapabilecekleri mescid de mevcuttur.
Kurumun imkanları ve idarenin konuya sahiplenmesi çerçevesinde, Müslüman yaşlılar tamgün bakımevinde aynı ikamet ve hizmet mekanında toplanır ve böylece onların anadillerinin konuşulduğu sosyal bir ortam oluşturulmaya çalışılır.
Dini ve mevsimsel bayramlar ortaklaşa kutlanır böylece Alman/Hıristiyen ve Müslüman yaşlılar arasında karşılılı kültürel bir etkileşim sağlanır.
Kurumun imkanları çerçevesinde kurum çervesindeki Müslüman toplumu ve kurumu ile yakın ilişkiye girilerek onların da bu hizmetlere katkıda bulunması sağlanır. Varsa yakın çevredeki cami derneğinin din görevlisi ile temasa geçilir, bakım hizmeti gören yaşlılara dini/manevi hizmet etmesi sağlanır.
Kurumun imkanları çerçevesinde, yaşlıların anadilinde televizyon izleme, abone olma yoluyla düzenli gazete dergi okuyarak, toplumdan kopmamaları için gayret sarf edilir.
UZMANLARIN TAVSİYESİ
Uzmanlar Almanyada aşağıdaki durumlarda kurumsal bakımı tavsiye etmektedir:
Yaşlının kontrolsüz olarak nereye gittigini ne yaptığını bilememesi, farkına varmadan alışık olduğu ortamdan uzaklaşması ve yaşamını sürdürdüğü mekan ve ortamı kendi başına bulamaması ve evde bakım yapanın hastayı kontrol etmede zorluk çekmesi durumunda,
Yaşlının belirli bir şekilde ağresif/saldırgan tutum sergilemesi durumunda,
Yaşlının kendi başına kaldığında, çevresine, kendisine zarar verme ve yaralanma riski olduğunda,
Yaşlıya evinde bakanların fiziksel ve psikolojik olarak zorlanmaları, günlük bakım hizmetlerinde, bilhassa vücut (temizlik) bakımını yapamamaları durumunda,
Daimi idrar tutamama (inkontinans), tuvalet ihtiyaclarını daimi olarak yalnız başına yapamama durumunda,
Bakım ihtiyacının gecede yapılması zorunlu olması ve bu saatlerde bakımın daimi görev yapacak eğitimli bakım personeli olmadan yapılamaması durumunda,
Bakım yapan yakının, bakımı yapamıyacak kadar zorlanması, bu nedenle bakımı gerektıği gibi yapamaması durumunda,
Bakım yapanın bakım işlemlerine ayırmak zorunda kaldıgı zaman nedeniyle işyerini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya gelmesi durumunda,
Yaşlının hastalık ve rahatsızlığının ilerleyerek, evde gerektiği gibi bakma tedavi etme ikmanı olmaması durumunda.
Almanyada Müslümanlara yaşlılara yönelik dini ve kültürel hassasiyetlerini dikkate alan yaşlı bakımı konusu iki üç sayfalık bir çalışmada işlenecek bir konu değildir. Yazımda Müslüman yaşlıların bakımını, ihtiyacı nı istatistiki veriler ışığında kısaca irdelemeye çalıştım.
Yazıda işlenen konularda daha detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler, irtibat bilgilerim üzerinden benimle irtibata geçebilirler.
Frankfurt Yabancılar Meclisi Üyesi, Frankfurt Yaşlılara ve Engellilere Yardım Derneği Göçmenler Danışmanı İletişim: e-Mobil: hueseyin_kurt@yahoo.de ,
Telefon: 0177 / 9762795
